DRÓB
Kolibakterioza drobiu
Escherichia coli (pałeczka okrężnicy) należy do rodziny Enterobacteriaceae. Jest naturalnie zasiedlającą, niegroźną bakterią, która wchodzi w skład fizjologicznej flory jelitowej ludzi i zwierząt, bez szkody dla gospodarza. Niemniej jednak podczas osłabienia odporności i obecności serowarów patogennych (serowar -wariant serologiczny; dawniej serotyp, typ serologiczny) mogą powodować poważne infekcje.
Objawy chorobowe mogą występować u kur niosek (towarowych i reprodukcyjnych), kurcząt rzeźnych i indyków rzeźnych w każdym wieku. W stadach kurcząt brojlerów bakteria ta, na różnych etapach odchowu, może powodować: upadki, konieczność (uboju) uśmiercania ptaków wykazujących objawy chorobowe celem zmniejszenia ryzyka rozprzestrzeniania się choroby, spadek przyrostu masy ciała, problemy z wyrównaniem stada. To ostatecznie wpływa na jakość surowca dostarczanego do ubojni. Tym samym kolibakterioza powoduje ogromne straty ekonomiczne producenta drobiu.
Istnieje szereg czynników środowiskowych przyczyniających się do wystąpienia objawów chorobowych:
- obniżona odporność;
- występowanie chorób towarzyszących,
- błędy żywieniowe, zła jakość paszy;
- nieprawidłowo wentylowane kurniki;
- zbyt duże zagęszczenie;
- stres;
- obecność gryzoni i pasożytów.
Patogenne warianty Escherichia coli, wywołujące zakażenia ptaków, powodując chorobę.
Wyróżnia się następujące formy kolibakteriozy:
- Zapalenia pępka i woreczka żółtkowego – występuje u piskląt; charakterystyczne zmiany zapalne skutkują wysoką śmiertelnością.
- Kolibakterioza układu oddechowego – dotyczy przede wszystkim stad kur niosek, kurcząt i indyków rzeźnych; najbardziej powszechna postać; objawia się dusznością, charczeniem i kichaniem; często występuje ze współistniejącymi infekcjami układu oddechowego.
- Ostra, posocznicowa postać kolibakteriozy – najczęstsza u indyków rzeźnych, nie daje charakterystycznych objawów; obserwuje się obecność rozsianych wybroczyn, zapalenia błon śluzowych przewodu pokarmowego oraz przekrwienia narządów wewnętrznych.
- Syndrom zapalenia stawów, kości i zieleniejącej wątroby – występuję u indyków; powoduje obrzęk wątroby, zapalenia stawów, ścięgien i kości.
- Cellulitis – rozpowszechniona w stadach kurcząt rzeźnych; charakteryzuje się zapaleniem skóry i tkanki łącznej podskórnej; jest to przewlekła postać kolibakteriozy.
- Kolibakterioza narządu rozrodczego – u kur niosek w okresie nieśności; powoduje ostrą postać zapalenia kloaki, zapalanie jajnika, jajowodu i otrzewnej.
Przez dziesiątki lat choroby wywoływane przez E. coli u zwierząt i ludzi nie wzbudzały dużego zaniepokojenia, ponieważ w większości przypadków eliminowane były przez powszechnie stosowaną terapię antybiotykową. Sytuacja zmieniła się jednak radykalnie w wyniku narastania zjawiska lekooporności. W ostatnich latach odnotowano znaczący wzrost oporności na antybiotyki nie tylko wśród patogennych, ale też wśród komensalnych szczepów bakterii. Wykorzystywanie antybiotyków, nie tylko w celach terapeutycznych, ale także jako stymulatorów wzrostu zwierząt, spowodowało, że obecnie stwierdzono u ludzi występowanie wielu patogennych, specyficznych dla ptaków bakterii E. coli (Avian pathogenic E. coli– APEC). Od dawna podejrzewa się, że ludzkie patogenne szczepy E.coli mogą być pochodzenia zwierzęcego. Prowadzone badania genomów i analizy porównawcze ujawniły występowanie podobieństw między ludzkimi i ptasimi szczepami chorobotwórczymi bakterii Escherichia coli. Obserwuję się również udział ptaków i produktów drobiowych w przenoszeniu oporności na antybiotyki, co wskazuje, że pewne ptasie szczepy bakterii mogą być potencjalnymi patogenami człowieka.
Schematyczne przedstawienie grup i patotypów bakterii Escherichia coli charakterystycznych dla ludzi i ptaków przedstawiono poniżej.
Poszczególne szczepy danego gatunku mogą różnić się wirulencją (to jest zdolnością wnikania, namnażania oraz uszkadzania tkanek zainfekowanego organizmu) oraz cechami oporności na antybiotyki. Lekooporne szczepy mogą przemieszczać się drogą łańcucha żywieniowego i zasiedlać przewód pokarmowy zwierząt i ludzi, wywołując choroby.
Problem lekooporności i wzrastającej liczby zoonoz wymusza poszukiwanie alternatywnych rozwiązań dla antybiotykoterapii, które będą równie skuteczne, ale także bezpieczne dla konsumentów i pozwolą na chów ptaków bez antybiotyków przy zachowaniu co najmniej tych samych parametrów produkcji jak w obecnym procesie produkcyjnym, z użyciem antybiotyków.
Poznaj nasze rozwiązania
