TRZODA CHLEWNA
Kokcydioza u prosiąt
Kokcydioza u trzody chlewnej jest spowodowana przez pasożytnicze pierwotniaki z rzędu Eucoccidiorida, należące do rodziny Eimeriidae lub Cryptosporidiidae. które rozmnażają się wewnątrz komórek gospodarza, głównie przewodu pokarmowego. Choroba u świń wywoływana jest przez trzy rodzaje kokcydiów: Eimeria, Isospora i Cryptosporidium.
Rodzaj Eimeria występuje najczęściej u prosiąt odsadzonych od loch oraz u tuczników i loszek. Bardzo rzadki typ Cryptosporidium może atakować wyłącznie prosięta, ale jest specyficzny dla prosiąt odsadzonych od loch. Najbardziej patogenną i charakterystyczną dla prosiąt jest Isospora suis.
Kokcydioza wywołana przez Isospora suis jest chorobą typową dla prosiąt ssących. Prosięta od urodzenia są narażone na zakażenie kokcydiami. Zarażenie ma miejsce wkrótce po urodzeniu, poprzez połknięcie inwazyjnej oocysty znajdującej się w środowisku, która w organizmie rozwija się zaledwie w 5-7 dni. Czynnikiem determinującym wynik zakażenia jest wiek zwierząt. Im młodsze prosięta, tym bardziej będą podatne. W większości przypadków kokcydioza objawia się biegunką pojawiającą się między 7 a 15 dniem życia. Wraz z coraz bardziej rozwijającym się stanem chorobowym pojawiają się charakterystyczne zmiany w konsystencji i zabarwieniu kału, który staje się kremowożółty i wodnisty, czasem pianowaty. A w związku z tym obserwuje się pogorszenie ogólnego stanu zwierząt, które mimo intensywnego ssania mleka są odwodnione, słabe i wychudzone.
Warto zauważyć, że zazwyczaj choroba bezpośrednio nie powoduje upadków. Część miotu może przechodzić kokcydiozę objawowo, a pozostała bezobjawowo. Natomiast jest to choroba, która w późniejszym etapie generuje wysokie stary dla producenta trzody chlewnej, chociażby ze względu na spowolnione tempo wzrostu, nierównomierny rozwój, zmniejszoną masę ciała oraz duża podatność na infekcje wtórne prosiąt.
Kokcydia mają wyniszczający wpływ na układ pokarmowy zwierząt. Doprowadzają do degeneracji kosmków jelitowych i uszkodzeń komórek nabłonka jelit. Dodatkowo doprowadzają do osłabienia całego organizmu, co wiąże się z obniżoną odpornością i zwiększoną skłonnością do rozwoju infekcji bakteryjnych. Połączenie tych czynników wpływa na pogorszenie wykorzystania paszy, obniżenie przyrostów masy ciała oraz zwiększa liczbę upadków. Problemem hodowcy staje się wydłużenie okresu odchowu i tuczu, zwiększenie kosztów leczenia zwierząt, a tym samym obniżenie rentowności produkcji trzody chlewnej.
Leczenie i profilaktyka kokcydiozy oraz stosowanie antybiotyków stały się koniecznością w miarę intensyfikacji produkcji zwierzęcej. Jednak nagminne stosowanie chemioterapeutyków jest przyczyną znacznego przyspieszenia procesu narastania oporności drobnoustrojów na antybiotyki, co spowodowało ich mniejszą efektywność w leczeniu ludzi i zwierząt. Takie działanie doprowadziło również do występowania dysbakteriozy, co wpływa bardzo niekorzystnie na stan zdrowia zwierząt i ich przyrosty.
Pozytywna rola antybiotyków w leczeniu zwierząt i ludzi jest bezdyskusyjna. Aby jednak zachowały one swoją skuteczność w sytuacji najwyższej konieczności nie powinny być stosowane powszechnie.
Biorąc pod uwagę coraz większe obostrzenia dotyczące bezpieczeństwa żywności, aspektów etycznych hodowli zwierząt i ochrony środowiska, najbardziej właściwe wydaje się poszukiwanie i propagowanie naturalnych i najbardziej przyjaznych dla ludzi i zwierząt alternatyw dla chemioterapeutyków. Niewątpliwie najwięcej takich rozwiązań jest w samej naturze. Szerokie zastosowanie związków fitoncydowych nie tylko doskonale wspiera produkcyjność i zdrowie zwierząt, ale w szerszej perspektywie chroni aktywność bójczą antybiotyków. Poprzez swoje naturalne działanie zapobiegające rozwojowi pierwotniaków i drobnoustrojów fitoncydy skutecznie chronią zdrowie zwierząt. Dodatkowymi zaletami stosowania surowców pochodzenia roślinnego jest to, że pobudzają one system odpornościowy świń, wzmagają wydzielanie soków trawiennych, wzmagają apetyt, a tym samym pooprawiają wyniki produkcyjne. Produkty fitogeniczne mogą być z powodzeniem wykorzystywane w produkcji w celu ograniczenia stosowania antybiotyków i w programach bezantybiotykowych.
Jeżeli jesteś zainteresowany szczegółami badań prowadzonymi nad nowoczesnymi rozwiązaniami fitogenicznymi w produkcji zwierzęcej zapraszamy Cię do zapoznania się z zakładką #ADIFAKTY lub kontaktem z przedstawicielem firmy AdiFeed®.
Bibliografia:
- Stuart Barry P., Lindsay D. S.; Coccidiosis in Swine; Veterinary Clinics of North America: Food Animal Practice-Vol. 2, 2, 1986, 455.
- Ruzicka Christopher W., Andrews J. J.; Porcine Neonatal Coccidiosis: A Clinical Review; Iowa State Veterinarian, Vbl. 45, 1984, No.2, 90-95.
- Chen Y., Qin H., Wu Y., Xu H., Huang J., Li J., Zhang L.; Global prevalence of Cryptosporidium spp. in pigs: a systematic review and meta-analysis; Parasitology 2023,150, 531–544.
- Karamon J., Sroka J., Cencek T.; Inwazja kokcydiów Isospora suis u prosiąt – wciąż aktualny problem; Życie Weterynaryjne, 2009, 84(4), 308-311.
- Pejsak Z., Truszczyński M.; Biegunki prosiąt ssących i odsadzonych; Życie Weterynaryjne, 2005, 80(3), 151-154.
- Jacobson M.; On the Infectious Causes of Neonatal Piglet Diarrhoea—A Review; Vet. Sci. 2022, 9, 422.
- Gheisar M. M., Kim I. H.; Phytobiotics in poultry and swine nutrition – a review, Italian Journal of Animal Science, 2018, 17:1, 92-99.
- Harleman J. H., Meyer R. C.; Isospora suis infection in piglets. A review, Veterinary Quarterly, 1983,5:4, 178-185.
- Parsonage B, Hagglund P.K., Keogh L., Wheelhouse N., Brown R.E., Dancer S.J.; Control of Antimicrobial Resistance Requires
an Ethical Approach; Front. Microbiol 2017. 8:2124.